Сегодня в штаб-квартире ТЮРКСОЙ в Анкаре в присутствии министра культуры Турции будет дан старт Году Тукая. В церемонии примет участие делегация Республики Татарстан во главе с вице-премьером, министром культуры Зиля Валеевой.
«Свои планы по проведению мероприятий, посвященных 125-летию со дня рождения татарского поэта Габдуллы Тукая, приняли все страны, входящие в ТЮРКСОЙ. Эти мероприятия пройдут в государствах СНГ – Казахстане, Киргизии, Узбекистане, а также в Турции и других тюркоязычных странах. Эти мероприятия позволят людям ближе познакомиться с творчеством Тукая, которое оказало огромное влияние на поэзию многих тюркоязычных народов.
Мы надеемся, что нам удастся издать книгу татарского поэта во всех странах тюркского мира. Это однотомник стихов, над которым сейчас работают переводчики. К апрелю, когда юбилейные мероприятия будут проходить в Казани, надеюсь, часть этих томов, изданных на казахском, турецком, арабском, мы уже сможем представить», — сказала З.Валеева.
В составе делегации Республики Татарстан — писатели и артисты. «Наша творческая группа примет участие в церемонии открытия Года Тукая в Анкаре, а в мае-июне будут проведены другие мероприятия. В том числе мы надеемся, что удастся показать в Турции концертное исполнение оперы «Любовь поэта». Сейчас готовится ее концертная редакция. Это одна из премьер последнего пятилетия Государственного Татарского театра оперы и балета. За партию поэта Ахмед Агади, народный артист Татарстана, получил в 2008-м году премию «Золотая маска», — уточнила министр культуры РТ.
Напомним, что Организация по совместному развитию тюркской культуры и искусства – ТЮРКСОЙ – была создана в 1993 году. В ее составе 14 членов, в том числе 6 субъектов РФ — Татарстан, Хакасия, Якутия, Башкортостан, Алтай, Тыва. В организации разработан перечень мероприятий в рамках объявленного в ТЮРКСОЙ 2011 года Годом Тукая. Готовится к изданию на турецком языке книги «Эталонный образец произведений Г.Тукая для перевода на иностранные языки». Будет издан фотоальбом «По местам Тукая».
Пройдут международные научные симпозиумы, конференции, посвященные творческому наследию Г.Тукая и его влиянию на литературу тюркоязычных народов. Отметим также, что в Турции действует Общество татарской национальной культуры имени Габдуллы Тукая.
Источник: IslamRF.Ru
Тукай, Тукай, татар халкынын син, бугазында газап тоере
Үземнең Тукай белән бер милләттән булганыма горурланам!
Bik irta kitte/
Balki, kirak ide Rabbimizga Tuqaynin kitkane …
анкасы-башкорт,аткасы-мишар.
Иштак Син аның шигырларын укы азактан сөйләрсең экиятеңне
Бер татар шагыйренең сүзләре
Җырлап торам, торган җирем тар булса да,
Куркъмыйм, сөйгән халкым бу татар булса да;
Күкрәк биреп каршы торам, миңа милләт
Хәзерге көн мылтык-ук атар булса да.
Уңга, сулга аумыйм, һәнүз алга барам,
Юлда манигъ күрсәм, тибәм дә аударам;
Каләм кулда була торып, яшь шагыйрьгә,
Мәгълүмдер ки, курку берлән өркү харам.
Шикләнмибез дошманнарның көчендин без,
Бүгенге көн Гали, Рөстәмнәргә тиң без;
Шагыйрь гомре хәсрәт, кайгы күрсә күрер,—
Дулкынланмый тормый ич соң өлкән диңгез.
Яхшылыкка эреп китәм — балавыз мин,
Мактап сөйлим изге эшне — бал авыз мин;
Бер яманлык күрсәм, сүгәм, мактый алмыйм! —
Ул тугърыда бик явыз, ай-һай, явыз мин!
Яманлыклар тәмам мине котырталар,
Таяк берлә гүя корсакка төртәләр,—
«Нигә болай?» «Ярамый»,— дип сөйләндереп,
«Тфү, чортлар! ахмаклар!» — дип төкертәләр.
Әгәр атса нахак җиргә бер-бер рами
Мине, дидим: «Дуст, бу рәмьиң һич ярамый».
«Ялгыш аттың, иптәш, кире ал, дип, угың»,—
Дустлык итәм, кадалганына карамый.
Ачы булгач күңлем, шигърем ачы чыга,
Бәгъзән пешкән дип уйласам да — чи чыга;
Очырмакчы булсам былбыл күкрәгемнән,
Әллә ничек! — мыр-мыр итеп мәче чыга.
Мактаулыдыр аллы-гөлле нәрсә төсе,—
Тәмле нәрсә була күбрәк ачы-төче,—
Шулай итеп, ачы-төче язсам да мин,
Чыкса кирәк яхшы ниятемнең очы.
Пушкин илә Лермонтовтан үрнәк алам,
Әкрен-әкрен югарыга үрләп барам;
Тау башына менеп кычкырмакчы булсам,
Биек җир бит, егълырмын дип шүрләп калам.
Максуд җитәр; бара торгач — юл кыскарыр;
Әллә кайда яткан хиссият кузгалыр;
Бөкре түгел, төзәлергә кабер көтмим,
Тәңрем фәйзы минем күңлемгә эз салыр.
Милли моңнар
Ишеттем мин кичә: берәү җырлый
Чын безнеңчә матур, милли көй;
Башка килә уйлар төрле-төрле, —
Әллә нинди зарлы, моңлы көй.
Өзлеп-өзлеп кенә әйтеп бирә
Татар күңле ниләр сизгәнен;
Мискин булып торган өч йөз елда
Тәкъдир безне ничек изгәнен.
Күпме михнәт чиккән безнең халык,
Күпме күз яшьләре түгелгән;
Милли хисләр белән ялкынланып,
Сызылып-сызылып чыга күңленнән.
Хәйран булып җырны тыңлап тордым,
Ташлап түбән дөнья уйларын;
Күз алдымда күргән төсле булдым
Болгар һәм Агыйдел буйларын.
Түзәлмәдем, бардым җырлаучыга,
Дидем: «Кардәш, бу көй нинди көй?»
Җавабында милләттәшем миңа:
«Бу көй була, диде, Әллүки!»
Голубым все татарское хочется себе в племеное преписать.
метис как иван не помняший своего рода-согласный на произвище не может быть свободным.он 100%татар-возможно первый который назвал себя сам этим прозвищем.
Просто так назвал себя татариным тот человек которому среди поэтов нет равных что-то интерсное ты назвал
Тукайны уйлап
Тукайны кызганып уйлим:
И ятим,хаста Тукай!
Ник халкымның бөек улы,
Бәхетсез булдың болай?
Өч дистәгә дә житмичә
Калдырдың бу жиһанны…
Йөз ел элек язганнарың
Һаман телгәли жанны!
«Көр мәмләкәт,хөр Русия»
Безгә һаман да максат.
Хөррияткә юллар текә,
Инкыйразга юл ансат!
…Шагыйрьның үз язмышы да
Халык язмышына тиң!
Халкың бәхетсез булганда
Бәхетле булу читен!
Хафиз Галиев
Екатеринбург шәһәре